Beskidy
- to żywy folklor oraz miejscowe zwyczaje
a także agroturystyka oferująca komfortowe noclegi,
smaczne wyżywienie za naprawdę przystępną cenę.
źródło: Głos Cieszyński - JOANNA JURGAŁA-JURECZKA,www.bg.agh.edu.pl, www.gazeta.pl
Biografia Zofii Kossak - Szatkowskiej
Urodziła się w rodzinie wybitnych artystów …
Powieściopisarka i publicystka, wnuczka Juliusza Kossaka, córka Tadeusza Kossaka i Anny
z Kisielnickich urodziła się
10 sierpnia 1889 roku w Kośminie
koło Dęblina.
Była bratanicą Wojciecha Kossaka twórcy „Panoramy Racławickiej”.
Dzieciństwo i młodość spędziła
na Lubelszczyźnie i na Wołyniu.
Sienkiewicz był jej „idolem”
Otrzymała jedynie wykształcenie domowe, a kulturę i wiedzę humanistyczną zdobyła dzięki intensywnemu samokształceniu się i podróżom.
Na ukształtowanie się osobowości przyszłej pisarki znaczny wpływ wywarł otaczający ją klimat artystyczny. Zofia wcześnie zaczęła czytać książki, pochłaniając powieści polskie i francuskie. Sienkiewiczowi zawdzięczała swoją pasję do historii.
Uczęszczała na wykłady Uniwersytetu Latającego …
Jako 16-latka uczyła już dzieci wiejskie w Kośminie.
Od 1906 roku była nauczycielką w szkółce Polskiej Macierzy Szkolnej na Powiślu w Warszawie, gdzie uczęszczała też na wykłady
tzw. Uniwersytetu Latającego. W latach 1912-1913 studiowała malarstwo
w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a w latach 1913 - 1914 rysunek
w Szkole Rysunku w Genewie.
Debiut literacki i małżeński …
Zofia Kossak zadebiutowała w 1913 roku krótkimi opowiadaniami w piśmie „Wieś i Dwór”. W roku 1915 poślubiła Stefana Szczuckiego i zamieszkała wraz z nim w Nowosielicy na Wołyniu.
„Pożoga” – krwawe lata bolszewickie…
Na Wołyniu przeżyła z dwojgiem małych dzieci dramatyczne wydarzenia rewolucji październikowej. Wspomnienia te opisała w swej książce
o charakterze autobiograficznego pamiętnika pt. Pożoga – wspomnienia
z Wołynia 1917-1919 (1922). Do roku 1939 książka miała 6 wydań oraz tłumaczenia angielskie i japońskie.
Śmierć męża i nowe miejsce zamieszkania … Górki Wielkie
W roku 1922 zmarł mąż Zofii. Rodzice Zofii Kossak, przybyli w 1922 r.
do Górek na Ziemi Cieszyńskiej z Kresów Wschodnich.
Zamieszkali w starym trzystuletnim dworze stojącym wśród beskidzkich wzgórz u wejścia do malowniczej doliny Brennicy. Kossakowie wydzierżawili dwór a po wygraniu przetargu stali się jego właścicielami.
W 1923 r. zamieszkała z rodzicami Zofia, młoda wdowa z synkami.
Stare mury stały się znów świadkami odradzającego się życia rodzinnego.
Edukacja historyczna
pod okiem drugiego męża Zygmunta Szatkowskiego
Pisarka zajęła się studiowaniem dziejów Śląska i ta tematyka przewijała się w wielu jej utworach.
Próbowała też publicystyki na tematy społeczne, pisując do „Tęczy”, „Prosto z mostu” i „Kuriera Warszawskiego”.
W 1925 roku wyszła powtórnie za mąż za majora dyplomowanego Zygmunta Szatkowskiego, z którego erudycji historyczno-wojskowej wielokrotnie korzystała w swej działalności pisarskiej.
Narodziny „Sienkiewicza w spódnicy” … Zofia Kossak
Zofia Kossak rozpoczęła powieściopisarstwo historyczne utworami: Beatum scelus (1924), Z miłości (1926), Złota wolność (1928).
W roku 1929 ukazał się zbiór jedenastu zbeletryzowanych legend
o świętych pt. Szaleńcy Boży, a w 1930 roku powieść historyczna Legnickie pole. Tematykę dziejów Śląska przedstawiła w zbiorach opowiadań Wielcy i mali (1927) oraz Nieznany kraj (1932).
Pielgrzymka do Ziemi Świętej, Egiptu, Aten, Stambułu
… i powstanie trylogii
Najważniejszym jednak tematem, który pasjonował pisarkę od dawna, były wyprawy krzyżowe. W związku z tym, chcąc dotrzeć do źródeł historycznych, wyjechała do Paryża, odbyła pielgrzymkę do Ziemi Świętej, dotarła do Egiptu, Aten, Stambułu. Jako efekt sześcioletniej pracy powstał wielki cykl panoramiczny – trylogia, złożona z sześciu książek: cz. I pt. Krzyżowcy (1935), składająca się z czterech tomów (Bóg tak chce. Fides Graeca, Wieża trzech sióstr, Jerozolima wyzwolona), cz. II pt. Król trędowaty i cz. III pt. Bez oręża (1937).
Dzieło to przyniosło autorce wielki rozgłos i znaczące nagrody:
Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, hiszpański Krzyż Zasługi Zakonu Rycerskiego
św. Łazarza oraz nagroda czytelników „Wiadomości Literackich”.
Powieści historyczne posypały się jak „ z rękawa”
W roku 1939 Zofia Kossak napisała jeszcze dwie powieści historyczne z XVII wieku: Suknia Dejaniry oraz Trembowla. Ważne miejsce w jej twórczości zajmują również utwory dla dzieci i młodzieży: Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata (1926), Topsy i Lupus (1931), zbiór nowel Bursztyny (1936), powieść Puszkarz Orbano (1936), Gród nad jeziorem (1938), Na Śląsku (1939).
Początek wojny i prasa podziemna…
Z chwilą wybuchu II wojny światowej Zofia Kossak opuściła majątek rodzinny i wyjechała do Warszawy, angażując się ofiarnie w ruch konspiracyjny oraz działalność charytatywną. Była współredaktorką pierwszego pisma podziemnego „Polska żyje” oraz tajnej gazetki
dla młodzieży „Orlęta”.
Jako redaktorka tajnych pism była poszukiwana przez gestapo. W roku 1941 była współtwórczynią tajnej organizacji katolickiej Front Odrodzenia Polski (FOP) i potem objęła w niej kierownictwo, będąc redaktorką naczelną jej organu „Prawda”. Współpracowała z Delegaturą Rządu Polskiego w Londynie i jej Departamentem Informacji, Komisji Walki Cywilnej.
Pomagała żydom …
W 1942 roku Zofia Kossak zainicjowała utworzenie Komitetu Pomocy Żydom (kryptonim Żegota). Była autorką słynnego Protestu, który piętnował hitlerowskie zbrodnie na Polakach i Żydach i wzywał do ich ratowania.
Za swą działalność na rzecz pomocy Żydom została po wojnie odznaczona medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Oświęcim, Pawiak i skazana na karę śmieci i … cudowne ocalenie
W 1943 roku pisarka została aresztowana i wywieziona do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. W kwietniu 1944 została przewieziona do Warszawy i osadzona na Pawiaku, gdzie skazano ją na śmierć.
Sto dni oczekiwania na wykonanie wyroku w stanie skrajnego wycieńczenia nie złamało jej woli i wiary. W wyniku usilnych zabiegów Delegatury Rządu i podziemia udało się ją uwolnić na dwa dni przed wybuchem Powstania Warszawskiego.
Cała jej rodzina czynnie uczestniczy w Powstaniu Warszawskim
Z chwilą wybuchu Powstania Warszawskiego Zofia Kossak natychmiast włączyła się w akcję powstańczą, pisując do prasy powstańczej: „Biuletynu Informacyjnego”, „Barykady Powiśla”, wydała też jeden numer wznowionej „Prawdy”.
Całe powstanie przeżyła w walczącej Warszawie. W szeregach Armii Krajowej walczyli równocześnie jej syn Witold i córka Anna.
Do 1945 roku przebywała wraz z córką
w Częstochowie, gdzie spisała swoje wstrząsające wspomnienia obozowe w książce pt. "Z otchłani" (1946). Syn jej razem z ojcem, który przebył wojnę w niewoli niemieckiej, dostał się do Armii Polskiej we Włoszech.
W „wolnej” Polsce zmuszona do emigracji …
Po wojnie zmuszona do opuszczenia kraju, Zofia Kossak wyjechała do Anglii, gdzie mieszkała z rodziną najpierw w Londynie, a potem na farmie w północnej Kornwalii, na której wspólnie z mężem gospodarowała
przez 12 lat.
Na emigracji Zofia Kossak powróciła do literatury. Wówczas to powstały wysoko cenione przez zagranicznych krytyków i czytelników następujące książki: powieść z czasów biblijnych Przymierze (1952), zbiór opowiadań Rok polski (1955) oraz pierwszy tom opowieści rodzinnej Dziedzictwo (1956).
Powrót z emigracji na zawsze do ukochanych Górek
W 1957 roku pisarka wraz z mężem powróciła do Polski. Początkowo zamieszkała w Warszawie, ale wkrótce osiadła w rodzinnych Górkach Wielkich. Z dawnego dworu pozostały ruiny, zamieszkała więc w domku ogrodnika (obecnie mieści się tam muzeum biograficzne pisarki).
Ostatnie dziesięciolecie życia znów poświęciła pracy literackiej i publicystycznej. Jako publicystka współpracowała przede wszystkim
z prasą katolicką. Kontynuowała „sagę rodzinną”, wydając dalsze dwa tomy Dziedzictwa (t. II 1964, t. III 1967) przy współpracy z mężem. Napisała również wraz z mężem książkę Troja Północy (1960).
Jak zdmuchnięta świeca ...
9 kwietnia 1968 roku w szpitalu w Bielsku-Białej żegnała się z życiem pisarka, która wcześniej do życia powołała wielu niezapomnianych bohaterów swoich książek.
Napisała kiedyś: „życie, gdziekolwiek upływa, jest biegiem, stanowi porę udzieloną człowiekowi dla odbycia próby przynoszącej ostateczne zwycięstwo lub klęskę".
Powolne, ale i nieuchronne zbliżanie się do śmierci zaczęło się w sierpniu 1967 roku, kiedy to razem z rodziną uczestniczyła w uroczystościach odbywających się w Oświęcimiu. Samo wejście na teren byłego obozu, wiązało się dla Z. Kossak z silnym wzruszeniem.
Już wówczas zasłabła, a z tej słabości miała się już nie podnieść.
Wielki Czwartek był dniem pogrzebu pisarki z Górek Wielkich.
Trwały ostatnie przygotowania do świąt wielkanocnych. Świąt,
o których autorka „Roku polskiego" pisała, że są świętami
radości, tryumfu i spełnieniem obietnic.
Jeżeli nie mogła o kimś powiedzieć dobrze - milczała ...
Tzw. "czynniki partyjne" wydały zakaz dzieciom oraz Straży Pożarnej uczestniczenia w żałobnej kościelnej uroczystości".
Proboszcz parafii na pogrzebie powiedział o Zofii Kossak:
„Nigdy nie słyszeliśmy z Jej ust złego słowa.
Jeżeli nie mogła o kimś powiedzieć dobrze - milczała".
| Zobacz muzeum Zofii Kossak - Szatkowskiej mieszczące się w domu ogrodnika - kliknij na zdjęcie "muzeum" |
 |
| Przeczytaj o zdarzeniach, których nie publikują żadne przewodniki - kliknij na zdjęcie "ciekawe"
|
 |
powrót - w jednym worku
)){kind=link}